| Valentijnsdag
Valentijnskaart uit 1909
Boom versierd voor Valentijnsdag, San Diego
Valentijnsdag is een dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met cadeautjes, bloemen, of kaarten. Valentijnsdag wordt gevierd op 14 februari. Paus Gelasius I riep in 496 14 februari uit tot de dag van de Heilige Valentijn.
Commercie
In de Verenigde Staten is men, uit commercieel oogpunt, begonnen met het verleggen van de nadruk van anonieme liefde naar liefde. Valentijnsdag is in België en Nederland in korte tijd, sinds midden jaren 90, een groot commercieel succes geworden: cadeauwinkels, boekwinkels, lingeriewinkels en bloemenwinkels profiteren hiervan. Ook de Nederlandse posterijen deden hieraan mee door een valentijnspostzegel uit te geven. In 2007 deed 35 procent van de Nederlanders iets aan Sint-Valentijnsdag, in 2011 was dat gedaald tot 29 procent en in 2012 tot 24 procent.[1]
Historische achtergrond
Valentijnsdag valt samen met de feestdag van twee christelijke martelaren met de naam Valentinus. De gewoonten die met de dag in verband staan hebben echter niets van doen met het leven van deze heiligen. Er bestaan verschillende heilige martelaren met de naam Sint-Valentijn. Eén was priester in Rome, een ander was bisschop van Terni. Beiden werden in de 3e eeuw ter dood gebracht. Mogelijk gaat het hier om dezelfde persoon.
Over Sint-Valentijn is geen enkel biografisch gegeven bekend. In de 18e eeuw werd geopperd dat het Valentijnsfeest op 14 februari is gesteld om de oude Lupercalia, een Romeins (en wellicht nog ouder) vruchtbaarheidsfeest te vervangen. Lupercalia werd op 15 februari gevierd ter ere van Juno, de Romeinse beschermgodin van de vrouw en het huwelijk, en Pan, de god van de natuur.[2]
Voor de Romeinen was dit destijds een belangrijk feest. Volgens het verhaal werden de namen van ongehuwde jonge vrouwen in een grote kom gegooid. Ongehuwde mannen mochten dan om de beurt een naam trekken. Tijdens het feest waren de twee jonge mensen die aan elkaar gekoppeld werden elkaars partner. Toen in Europa het christendom opkwam, werd dit heidense feest door de Kerk verboden. In 496 veranderde paus Gelasius het Lupercalia-feest van 15 februari in St.-Valentijnsdag van 14 februari.[3]
Legenden over Valentijn komen voor in de Legenda aurea, maar het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals dat tegenwoordig gevierd wordt, dankt zijn ontstaan aan Geoffrey Chaucer die in zijn gedicht Parliament of Fowls (1380-1382)[4] deze versregels schreef:
For this was on seynt Volantynys day
Whan euery bryd comyth there to chese his make
`Want dit was op Sint-Valentijnsdag
Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen`
Legenden
Sint-Valentijn van Terni en zijn volgelingen.
Volgens de versie van de Legenda aurea[5] werd Sint-Valentijn om zijn geloof vervolgd en persoonlijk ondervraagd door de Romeinse keizer Claudius II. Claudius was onder de indruk van Valentijn en probeerde hem onder doodsbedreigingen over te halen tot het heidense geloof van de Romeinen. Valentijn weigerde en probeerde zelfs Claudius te bekeren tot het christendom, waardoor hij veroordeeld werd tot de dood. Vlak voor zijn executie zou hij een wonder verricht hebben door de blinde dochter van zijn cipier te helen.
Aangezien de Legenda aurea geen connectie met sentimentele liefde geeft, is er in moderne tijden een portret van Valentijn gefabriceerd, dat hem weergeeft als een priester die weigerde een tot op heden onbekende wet van Claudius II, die het jonge mannen verbood te trouwen, uit te voeren. De keizer zou dit gedaan hebben om zijn leger te verbeteren, in de veronderstelling dat getrouwde mannen slechtere soldaten waren. De priester Valentijn voerde echter in het geheim de trouwplechtigheden uit. Toen Claudius hier achterkwam, liet hij Valentijn arresteren.
Een andere moderne verfraaiing van de gouden legende wordt verzorgd door History.com, die vele malen herhaald is, echter zonder enige historische basis. In de avond voor hij geëxecuteerd zou worden, schreef Valentijn zelf de eerste `valentijnskaart`, geadresseerd aan de blinde dochter van de cipier Asterius, getekend `Van jouw Valentijn`. Toen de dochter het vast had, kon ze weer zien en het briefje lezen |
